Esperanto Language Stack Exchange is a question and answer site for teachers and students of the Esperanto language. It only takes a minute to sign up.
Sign up to join this community
Ĉu oni povas ŝanĝi la vortordon por ke parto de subfrazo estu malantaŭ rilata «ke»?
Ekzemple, ĉu estus kompreneble diri frazon kiel:
Ĉi tiun libron mi pensas ke vi ŝatus.
Do, en tiu okazo la «ĉi tiun libron» apartenas al la subfrazo «vi ŝatus».
Ankaŭ eble oni pli nature emus fari tian frazon kun rilata vorto, ekzemple:
Ĉi tio estas la libro kiun Johano diris ke li ŝatas.
Do, la «kiun» estas la objekto de la subfrazo «li ŝatas».
Ĉu tia vortordo estas akceptebla?
Ambaŭ frazoj ŝajnas al mi tute bonaj. PMEG klarigas tian nekutiman vortordon de subfrazoj jene:
34.2.2. Antaŭmetado el subfrazo
Iafoje oni povas meti frazparton, kiu vere apartenas al subfrazo, en la komencon de la tuta frazo. Tio kreas tre fortan emfazon pro la malkutimeco de la vortordo:
Tiun laboron mi diris, ke mi faros. = Mi diris, ke mi faros tiun laboron. La frazparto tiun laboron estas objekto de faros, kaj apartenas plene al la ke-frazo. Por emfazo ĝi tamen staras komence de la tuta frazo.
Via unua frazo tre similas al tiu ekzemplo de PMEG:
ĉi tiun libron mi pensas ke vi ŝatus = mi pensas ke vi ŝatus ĉi tiun libron
Mi kutimas meti komon antaŭ la ke-frazo (mi pensas, ke...).
Viaj frazoj estas kompreneblaj, sed laŭ mia gusto ili ne apartenas al bonstila prozo. Tiaj povas ja aperi, ĉu en poezio pro metrikaj kaŭzoj, ĉu en hasta konversacio, kie foje la parolanto decidas ŝanĝi la strukturon de frazo meze de ĝi. Ekster tiaj kuntekstoj mi skribus (komo antaŭ ke kaj pri kiu estas mia prefero, sed ne ĉiuj konsentas kaj tio estas alia temo):
Tute akcepteblaj estas similaj demandaj frazoj, ĉar la ki-vortoj staras kutime en la unua loko ankaŭ se ili apartenas al subpropozicio:
Tamen, Kio vi pensas, ke estas la ĝusta respondo? estas iom stranga pro la apudesto de senakuzativa vorto kaj transitiva verbo. En tiu kazo, mi revortumus al
Mi opinias viajn frazojn akcepteblaj. Ili estas sufiĉe facile kompreneblaj. Pri stilo mi ne povas diri multon, sed al mi ŝajnas bone uzi tiajn frazojn, se alia vortordo estas pli malbona aŭ ne eblas. Tiaj frazoj povas soni iomete stranga, specife kiam la vorto, eltirita el la subfrazo, ne havas akuzativon:
Kio vi pensas, ke estas la ĝusta respondo?
En tiu kazo mi ne tuj vidas pli bonan vortordon. Do verŝajne alia vortordo, se tio eblas kaj havas sencon, estas preferinda.
Mi trovis en Tekstaro, en Artikoloj el Monato, la jenan ekzemplon:
Kaj vi ekscios, kion ili pensis, aŭdis kaj vidis, kaj ne tion, kion ni pensas, ke ili pensis…
(emfazo mia)
Tio estas la ununura kazo, kie tiu vortordo estas uzata en Tekstaro. Mi krome trovis ankaŭ nur uzu kazon, kie oni uzis la formon, kiun sugestis Dario, en Metropoliteno:
Sed pri viaj opinioj mi pensas, ke ili devenas de via diletanteco en problemoj de l' arto.
(emfazo mia)
