1

Laŭ PMEG:

Nek signifas “kaj ankaŭ ne”, “kaj ankaŭ nenio“ k.s. Oni uzas nek, se oni jam uzis ne aŭ tabelvorton je NENI, kaj volas nei ankoraŭ ion.

Ekzemple:

Mi ne renkontis lin, nek lian fraton. = ...kaj ankaŭ ne lian fraton.

Aldone, PMEG klarigas:

Ordinara nek signifas “kaj ankaŭ ne”, “kaj ankaŭ neniu” k.s. Plurobla nek signifas “kaj ne”. Kombinita nek estas do egala al kaj... kaj plus neado

Ekzemple:

Mi renkontis nek lin, nek lian fraton. = Mi kaj ne renkontis lin, kaj ne renkontis lian fraton.

En Tekstaro aperas la jena frazo:

[...] kiam ne estis nek libroj nek oleo kaj “ornato”, tiam li ne povis nek volis altuŝi la aferon

La frazo ŝajnas al mi malĝusta kaj laŭ mia opinio devus esti kiam estis nek libroj nek oleo... aŭ kiam ne estis libroj nek oleo... Tamen, mi trovas konfuziga la klarigon de PMEG, ke oni uzas nek, se oni jam uzis ne, kiel okazas en la supra frazo de Tekstaro.

Do, mia demando estas: Ĉu la frazo ... kiam ne estis nek libroj nek oleo ... estas ĝusta aŭ malĝusta kaj kial?

3 Answers 3

2

Estas du manieroj uzi nek. Unu estas la kombino nek X nek Y, kio signifas ne X kaj ankaŭ ne Y. La alia uzmaniero de nek estas la unuopa nek, kiu ĉiam aperas post io neita, ekzemple Mi ne renkontis lin nek lian fraton, kio signifas Mi ne renkontis lin kaj ankaŭ ne lian fraton.

La citita frazo el la Tekstaro estas erara. Oni povus korekti ĝin aŭ per la forigo de ne post kiam, aŭ per forigo de la unua nek. Ambaŭ manieroj korekti ĝin kondukas al la sama signifo.

0

La ordinara formo estas ... nek A, nek B` kaj signifas neniu el la kazoj, A aŭ B.

Mi vidis nek aŭtobuson, nek taksion, por atingi la malsanalujon.

  • (bg) нито ... нито ...
  • (de) weder ... noch ...
  • (en) neither ... nor ...
  • (fr) (ne .....) ni ... ni ...

Kiel vi vidas la bulgara kaj franca same uzas ripetitan adverbon.

La signifo estas:

Mi ne vidis aŭtobuson, kaj ankaŭ ne vidis taksion.

Mi vidis neniun aŭtobuson, kaj ankaŭ neniun taksion.

La lasta kun bona akcento pri la objekto.

2
  • 1
    Eble la franca estas konfuza ekzemplo, ĉar teorie oni devus aldoni ankaŭ la vorton “ne”, do la plena frazo estus “je ne vois ni bus ni taxi”. Commented Nov 25, 2019 at 13:47
  • @NeilRoberts jes, en la franca oni uzas ne-pas kaj ne-ni-ni.
    – Joop Eggen
    Commented Nov 25, 2019 at 13:50
0

Laŭ Fundamento nek signifas

(de) weder ... noch

(en) neither ... nor

kiel en

kie estas postulata nek laboro, nek mono.1


En la frazo en Tekstaro

... kiam ne estis nek libroj nek oleo ...

estas duobla neado. La kompleta frazo estas

Sed li tuj revenis tre ofendita kaj klarigis malkontente, ke kiam ne estis nek libroj nek oleo kaj "ornato", tiam li ne povis nek volis altuŝi la aferon – estis honto nur eĉ proponi ion tielan!

La aŭtoro verŝajne uzas

... ne estis nek ... nek ...

por fortigi malkontenton pri la manko en la senco de eĉ ne estis.

Por miaj germanaj oreloj duobla neado sonas erare. Sed duobla neado en multaj lingvoj indikas fortan deklaron. Tial mi ne dirus, ke duobla neado estas absolute erara. Tamen mi ne uzus ĝin.

Do mi konsentas kun vi: devus esti ... kiam estis nek libroj nek oleo ...... kiam ne estis libroj nek oleo.


1 Zamenhof en la Dua Libro de l' lingvo Internacia

5
  • Via respondo ne estas tre klara pri ĉu la frazo estas erara aŭ ne. Unue vi diras ke ĝi “povus esti uzata por fortigi malkontenton” sed poste diras ke ĝi devus esti io alia. Ĝi ŝajnas al mi ja erara, kaj tial teknike ĝi ne havas la fortigan sencon kiun la aŭtoro verŝajne celis. Anstataŭe ĝi kreas duoblan neadon. bertilow.com/pmeg/gramatiko/neado.html#i-87t Commented Nov 25, 2019 at 10:57
  • @Olafant: PMEG klarigas, ke nek signifas "kaj ankaŭ ne" se temas pri ordinara nek (sola nek), kaj ĝi signifas “kaj ne” se temas pri plurobla nek (nek... nek). En tio mi ne vidas malharmonion.
    – Vidamuzo
    Commented Nov 25, 2019 at 19:27
  • @Olafant: Tiu frazo ŝajnas al mi ĝusta, kaj estas alia maniero diri Mi renkontis nek lin, nek lian fraton. Mi dubus pri ĝia ĝusteco, se ĝi estus Mi ne renkontis nek lin, nek lian fraton, simile kiel mi dubas pri kiam ne estis nek libroj nek oleo.
    – Vidamuzo
    Commented Nov 25, 2019 at 20:13
  • @Olafant: Mi pensas ke en la frazo Mi kaj ne renkontis lin, kaj ne renkontis lian fraton, la unua kaj estas emfaza kaj, same kiel en la frazo Petro kaj fumas kaj drinkas. Kaj la unua frazo kaj la dua estas ĝusta Esperanto. La strukturo kaj… kaj estas kvazaŭ la malo de nek... nek.
    – Vidamuzo
    Commented Nov 25, 2019 at 23:12
  • @Vidamuzo Ah, ok. I didn't see that, but how to explain nek ... nek in Esperanto other than with not ... as well as not .... That makes sense. Thank you!
    – Olafant
    Commented Nov 26, 2019 at 0:16

Your Answer

By clicking “Post Your Answer”, you agree to our terms of service and acknowledge you have read our privacy policy.

Not the answer you're looking for? Browse other questions tagged or ask your own question.