5

En esperanta blogero el la blogo de Jouko Lindstedt, mi trovis la jenan frazon (ĝuste en la fino de tiu blogero):

Esperanto estas maniero lasi la realon surprizi.

La signifo ŝajnas klara: Esperanto lasas, ke la realo surprizu iun aŭ ion (nin, la mondon, ktp.). Tamen, ĉar surprizi estas objekta verbo (transitiva), eblas ankaŭ alia interpreto: Esperanto lasas, ke io aŭ iu surprizu la realon.

Mi jam legis la klarigon pri lasi kun I-verbo en PMEG:

Se la I-verbo mem estas objekta verbo, ofte nur la kunteksto povas montri, ĉu la objekto apartenas al lasi aŭ al la I-verbo: [...]

Mi lasis min moki. = Mi lasis, ke mi moku iun. Aŭ: Mi lasis, ke oni moku min. Ambaŭ signifoj eblas. La kunteksto montras, ke la dua signifo estas ĝusta.

Bedaŭrinde mi ne kapablas distingi la ĝustan interpreton, eĉ legante la kuntekston, kiun mi montras jene:

Esperanto jam fariĝis io alia ol Zamenhof kaj la unuaj esperantistoj planis kaj antaŭvidis. Ĝi ne plu estas projekto, kiu atendas la aprobon de interregna kongreso. Ĝi havas kulturon, kies unuavica celo ne estas akceptigi la lingvon ĉe UN aŭ la Eŭropa Parlamento. En Infana rasoPoemo de Utnoa abundas signifoj, kiujn nur ni, parolantoj de Esperanto, povas plene kompreni kaj aprezi. Esperanto estas la lingvo inter mi kaj mia filino, kiu ĝuste nun laboras ĉe la apuda komputilo. La tutmonda angla estas evidenta realaĵo; Esperanto estas maniero lasi la realon surprizi.

Mia demando estas jene: ĉu la ĉi-supra lasta frazo celas al tio, ke Esperanto surprizas la realon, aŭ al tio, ke per Esperanto la realo surprizas (nin, la mondon)?

2
  • Mi timas, ke la ununura, kiu povas doni al vi certan respondon, estas Lindstedt mem... Commented Apr 21, 2018 at 18:43
  • Lindstedt estas lerta esperantisto, kio pensigas min, ke eble ĉi-kaze li ludas per ambigueco, tiel ke la leganto decidas la ĝustan interpreton. Ĉiuokaze, la fina mesaĝo ŝajnas klara, ke Esperanto surprizas la realon aŭ nin mem (aŭ ambaŭ). Ĉar Lindstedt estas via kolego ĉe la Akademio de Esperanto, estus interese scii lian respondon se vi iam havos la okazon demandi. ;-)
    – Vidamuzo
    Commented Apr 22, 2018 at 15:49

1 Answer 1

2

Oni ne povas surprizi la realon, ĉar la realo ne posedas personajn atributojn. Pro tio, ŝajnas klare (almenaŭ miaopinie) ke li penas diri, ke li konsideras ke Esperanto estas maniero lasi ke la realo surprizu (al la gehomoj, kiuj pensas ke estas evidente ke la angla estas tutmonda). Alivorte, ĉiuj pensas ke la angla estas tutmonda lingvo, kaj Esperanto estos surpriza realo por ili.

1
  • Eble oni vere ne povas surprizi la realon, sed certe oni uzas tiajn frazojn eĉ en la angla (almenaŭ laŭ Google): now I know that a work of art must be able to surprise reality; the aim of Spriggs’ approach is to surprise reality; he wanted to surprise reality in its lair. La interpreto de la ĉi-koncerna frazo ŝajnas klara sed ne estas tutcerta, laŭ mia opinio.
    – Vidamuzo
    Commented May 31, 2018 at 13:52

Your Answer

By clicking “Post Your Answer”, you agree to our terms of service and acknowledge you have read our privacy policy.

Not the answer you're looking for? Browse other questions tagged or ask your own question.